СТАНЬ VIP

Վահան Թեքեյան

В этом разделе запрещается писать русскими или латинскими буквами.
Այս բաժնում կարելի է գրել միայն հայերեն տառերով

Վահան Թեքեյան

Сообщение:#1  Сообщение Армине » 03 окт 2008, 19:39

Կենսագրություն


Վահան Թեքեյան
(1878 - 1945)

Текст:
Ծնվել է 1878թ. հունվարի 21-ին Կ.Պոլսի Օրթագյուղ թաղամասում։ Սկզբնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրում, եղել Ներսիսյան, Պերպերյան, Կեդրոնական վարժարանների սանը։ 1896թ. որպես առևտրական պաշտոնյա մեկնում է Եվրոպա, ապա հաստատվում է Եգիպտոսում։ Այստեղից անընդհատ աշխատակցում է արևմտահայ պարբերականներին, իսկ 1905 թ-ից ժամանակի հայ գրողներին համախմբում իր հիմնադրած «Շիրակ» պարբերականի շուրջը։
Համիդյան բռնակալության անկումից հետո Թեքեյանը «Շիրակը» տեղափոխում է Կ.Պոլիս, հաստատվում այստեղ, մասնակցում ազգային-հասարակական կյանքին։ 1914 թ-ին Թեքեյանը կրկին Եգիպտոսում էր, մի բարեբախտության, որը նրան հնարավորություն տվեց փրկվելու արյունահեղ կոտորածից։ Սակայն գրական-մանկավարժական կյանքը, ծննդավայրում անցկացնելու ձգտումը դարձյալ հանգիստ չի տալիս նրան, և վերադառնալով Պոլիս, սկսում է խմբագրել «Ժողովրդի ձայն» օրաթերթը, ապա վարում Կենտրոնական վարժարանի տնօրենի պաշտոնը։ Քաղաքական կյանքն, այնուամենայնիվ, ստիպում է գրողին կրկին ապաստան գտնել Եգիպտոսում, ուր մինչև իր կյանքի վերջը խմբագրում է «Արև» օրաթերթը։
Վախճանվել է Կահիրեում 1948 թ.–ի ապրիլի 4–ին։ Թեքեյանի աճյունը հանգչում է Կահիրեի հայկական գերեզմանատանը։
Ստեղծագործական աշխատանք
1901 թ. Փարիզում հրատակվում է Թեքեյանի բանաստեղծությունների առաջին հավաքածու «Հոգերը»։ Հրատակվում է «Հրաշալի հարություն»(1914), «Կես գիշերեն մինչև աշալույս» (1920), «Սեր»(1933), «Հայկական երգեր»(1943) և այլ բանաստեղծությունների հավաքածուները։
Թեքեյանի լիրիկական պոեզիան սիմվոլիզմի և ռոմանտիզմի յուրորինակ համատեղություն է։
Թեքեյանը ոչ միայն չքնաղ բանաստեղծությունների ու սոնետների հեղինակ է, այլև գրել է պատմվածքներ` գաղութահայ կյանքի ու ազգային-ազատագրական շարժումների մասին։ Նա նաև ճանապարհորդական նոթերի, բազմաթեմա հոդվածների ու գրական արժեքավոր նամակների հեղինակ է։ Նրա գրչի տակից դուրս եկած յուրաքանչյուր գործում միախառնված են բանաստեղծական երևակայությունն ու փիլիսոփայող միտքը։ Դրանց միջոցով էլ գրողը փորձել է ըմբռնել կյանքի գաղտնիքներն ու վեր հանել մարդկային հասարակութան մեջ տեղ գտած անարդարութունները։
Թեքեյանի երկերում քիչ չեն նաև հայ ժողովրդի պատմությունից և ավանդություներից քաղված զրույցների մշակումները։
Հայ ընթերցողները Վ. Թեքեյանի թարգմանությունների շնորհիվ ծանոթացել են նաև արտասահմանյան, հատկապես ֆրանսիական գրողներից շատերի` Շեքսպիրի, Հյուգոյի, Շառլ Բոդլերի, Օսկար Ուայլդի և ուրիշների արժեքավոր գործերին։
Թեքեյանի գրական ու հասարակական գործունեության արժանիքների արդարացի գնահատականը սփյուռքի ամենամեծ մշակութային միությունը նրա անունով կոչելն էր։ Միությունը հիմնադրվել է 1947 թ. Բեյրութում։ Աշխարհի բազմաթիվ երկրներում ունեցած իր մասնաճյուղերով այն օգնում է սփյուռքահայության մեջ տարածելու հայրենի մշակույթը։


  • Վահան Թեքեյան
    • Կենսագրություն
    • Անունդ
    • Աղվորները
    • Այս ծաղիկներն
    • Ես սիրեցի
    • Իմ վերջին սերս
    • Փափագ
    • Կանթեղ
    • Մահերգ նահատակաց
    • Քեզմե ոչինչ
    • Քու հիշատակդ այս գիշեր
    • Վայրի ծաղիկ
    • ԿԱՆՁՐԵՎԵ, ՏՂԱ՛Ս
    • ԼՈՒՍԱՎՈՐՉԻ ԿԱՆԹԵՂԸ
    • ԻՄ ԳՅՈՒՂԸ
    • Հայոց երկրին մէջ միշտ կ՛ապրին
    • ԿԵՆԴԱՆՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅՐԵՆԻ
    • ԱՆԿԱԽՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅԿԱԿԱՆ
    • ՎԵՐՋԻՆ ՄՐՄՈՒՆՋՔ
    • ՏԱՂ ՀԱՅԵՐԷՆ ԼԵԶՈՎԻ
    • ԱՀԱՎՈՐ ԲԱՆ ՄԸ ԱՅՆՏԵՂ
    • Ւմ պարտեղիս մեջ ճերմակ պատերով
    • ԺԱՄԱԴՐՈԻԹՅՈԻՆԸ
    • Հորիզոնեն կարավանը կփրթի
    • ՕԳՆԵԼՈԻ ՀԱՄԱՐ
    • ՄՈԻԹԻՆ ՄԵՋ
    • ԱՆՑԱՎ ԳՆԱՑ
    • ԵՐԱԶ
    • Եկեղեցին Հայկական
    • Հազարներու մեջեն
Аватара пользователя
Армине (Автор темы)
Супермодератор
Супермодератор
Информация: Показать детали

Վահան Թեքեյան

Сообщение:#2  Сообщение Армине » 03 окт 2008, 19:40

Անունդ


Ինչո՞ւ անունըդ այստեղ չըկարենա՜մ գրել ես
Եվ աշխարհի չհայտնեմ, թե քեզ ինչպես սիրեցի․․․
Երկու վանկերը անոր կզրուցեմ գաղտնապես,
Եվ այն ամբողջ կթըվի սիրո մատյան մը ինձի․․․
Ինչո՞ւ անունըդ այստեղ չըկարենամ գրել ես․․․։

Հիմա, հեռու իրարմե՝ միայն անունըդ ունիմ
Բերնիս վրա, համբույրի մը պես աննյութ և անուշ․․․
Գիշեր ատեն, սենեկիս մենության մեջ մտերիմ,
Ես զայն կըսեմ և ահա քեզ կտեսնեմ քաղցրահուշ․․․
Հիմա, հեռու իրարմե՝ միայն անունըդ ունիմ․․․։

Գեղեցկությունդ ու իմ սերս հորինեցին զայն կարծես․․․
Սիրտս իր անդուլ տրոփմամբ անընդհատ զայն կհեգե՝
Թէպետ վաղուց մտքիս մեջ քեզ ամբողջ գոց գիտեմ ես․․․
Քեզ չըճանչցած ունեի՞ր դուն այդ անունը միթե․․․
Գեղեցկությունդ ու իմ սերս հորինեցին զայն կարծես․․․։

Ո’չ, չեմ ուզեր, չեմ կրնա՜ր ես զայն հանձնել աշխարհի.
Երկու վանկովն իր կուզեմ խնկել իմ կյանքս միայն,
Եվ երբ վերջին արևիս վերջին ճաճանչը մարի՝
Անունդ ի շուրթ դեռ կուզեմ ողջունել այգը մահվան.
Ո’չ, չեմ ուզեր, չեմ կրնա՜ր ես զայն հանձնել աշխարհի․․․։
Аватара пользователя
Армине (Автор темы)
Супермодератор
Супермодератор
Информация: Показать детали

Վահան Թեքեյան

Сообщение:#3  Сообщение Армине » 03 окт 2008, 19:41

Աղվորները


Աղվորն ա՜ն է հավիտյան, որ անցավ օր մը քովեդ
Եվ աչվընե՛րըդ օծեց,― աստվածային այցելո՛ւ,―
Գեղեցկությամբ մը, որուն ա՛լ չդարձար նայելու,
Եվ չուզեցիր հանդիպել անոր անգամ մըն ալ գեթ․․․

Աղվորն ան է տակավին,― հավիտյանե հավիտյան,―
Որ նայվածքիդ արևին տակ կմեծնար համրորեն,
Որ զերթ ծաղիկ մ՚օրորվող գարնան անուշ հովերեն,
Երբ մեկնեցար՝ մտքիս մեջ մնաց միշտ թարմ, մի՜շտ
բուրյան․․․

Եվ աղվո՛րը,― դուն գիտե՜ս օրհնյալ անունը անոր,―
Անիկա՛ է, որ կարծես պիտի կրնար քեզ սիրել,
Որ սերդ անշուշտ գուշակեց ու սպակեց ակընկոր,
Որուն սակայն լավ է, որ չուզեցիր սիրտը խռովել․․․
Աղվորն անոնք են միայն, որ տենչանքիդ ընդմիջեն
Անցան, գացի՜ն ու հիմա քեզ հեռուեն կկանչեն․․․։
Аватара пользователя
Армине (Автор темы)
Супермодератор
Супермодератор
Информация: Показать детали

Վահան Թեքեյան

Сообщение:#4  Сообщение Армине » 03 окт 2008, 19:41

Այս ծաղիկներն...


Այս ծաղիկներն ալ գարնան,
Տենչանքներուս այս նման,
Պիտի խամրին ու իյնան...

Այգաբացին ջինջ ու զով,
Վարդերն ինչպես սարսռալով
Կը մերկանան միմյանց քով,

Այնպես իղձերըս վերջին
Կը խըլրտին, կը բացվին,
Կու տան իրենց խունկ հոգին...

Վերջին ծաղիկ մը միայն,
Այս վերջին իղձը ունայն, -
Ես կ՛ուզեի պահել զայն։

Իղձը հոգին գրկելու
Անոր որ քաղցր ու հըլու՝
Ձեռքն իր ձեռքիս կը թողու...։
Аватара пользователя
Армине (Автор темы)
Супермодератор
Супермодератор
Информация: Показать детали

Վահան Թեքեյան

Сообщение:#5  Сообщение Армине » 03 окт 2008, 19:42

Ես սիրեցի


Ես սիրեցի, բայց ոչ ոք
Սիրածներես գիտցավ թե՝
Զինքը որքա՜ն սիրեցի․․․
Ո՞վ կարդալ սիրտը գիտե։

Ամենեն մեծ հրճվանքիս,
Ամենեն սուր վշտերուս
Ներշնչողները, ավա՜ղ,
Զիս չեն ճանչնար այս պահուս։

Սերս կարծես այն գետն էր,
Որ իր հոսանքը անբավ
Առավ լեռան ձյուներեն
Ու լեռը զայն չտեսավ։

Սերս այն դուռն էր կարծես,
Ուրկե ոչ ոք մտավ ներս․
Ծաղիկներով ծածկըված՝
Գաղտնի պարտեզ մըն էր սերս։

Ու եթե սերս ոմանք
Երկքնին վրա՝ անսահմա՜ն
Տեսան ծուխի մը նման,
Կրակն անոր չտեսան․․․։


Ես սիրեցի, բայց ոչ ոք
Սիրածներես գիտցավ թե՝
Զինքը որքա՜ն սիրեցի,
Ո՞վ կարդալ սիրտը գիտե․․․։
Аватара пользователя
Армине (Автор темы)
Супермодератор
Супермодератор
Информация: Показать детали

Վահան Թեքեյան

Сообщение:#6  Сообщение Армине » 03 окт 2008, 19:42

Իմ վերջին սերս․․․

Իմ վերջին սերս, օ՜հ, այնքան առաջինին դեռ նման,
Սիրտս դեռ տաք է քեզմով ու կտանիմ քեզ հիմա
Զգուշաքյլ, երկյուղած՝ մոխրի մը պես սրբազան
Ուրկե փյունիկ մը հառնել ու դեռ տանջել զիս կրնա․․․

Իմ վերջին սերս, օ՜հ, թռչո՛ւն չորս օր ապրած, չորս գիշեր,
Իմ և անոր աչքերուն, շարժումներուն ալ միջև,
Եվ մատնված տանջանքի, երբ դեռ հազիվ կբխեր
Երգին աղբյուրը կուրծքեն, հազի՜վ բացած էր ան թև․․․

Ի՜նչպես անուշ եղար դուն և ան ի՜նչպես կրցավ քեզ
Խոցել բառով մը միակ, երբ մոտեցր քիչ մ'իրեն,
Ինք որ տեսած էր զքեզ, քեզի ժպտած հեռուեն․․․
Եվ դուն ի՜նչպես, վերջին սեր, եղար խոնարհ, եղար հեզ,
Ի՜նչպես անձայն, անպաշտպան ծռեցիր վիզդ ու ինկար,
Ի՜նչպես մնաց սրտիս մեջ քու մահու ճիչդ երկար․․․։
Аватара пользователя
Армине (Автор темы)
Супермодератор
Супермодератор
Информация: Показать детали

Վահան Թեքեյան

Сообщение:#7  Сообщение Армине » 03 окт 2008, 19:43

Փափագ


Անուշ հոգի մը ըլլար,
Ես այն հոգվույն սիրահար,
Ան իմ երկինքըս ըլլար։

Ես այդ հոգին պաշտեի
Ինչպես երկինքը ծավի,
Զայն հեռուե՜ն պաշտեի։

Ան ցոլանա՜ր սրտիս մեջ
Իր լույսերովը անշեջ,
Ես սուզվեի՜ անոր մեջ։

Անուշ հոգի՜ մը միայն,
Ու գրկեի՜ ես անձայն
Զայն հոգիիս մեջ միայն․․․
Аватара пользователя
Армине (Автор темы)
Супермодератор
Супермодератор
Информация: Показать детали

Վահան Թեքեյան

Сообщение:#8  Сообщение Армине » 03 окт 2008, 19:43

Կանթեղ

Իմ սրտիս մեջ՝ բյուրեղ կանթեղ,
Նշուլեցավ բոցը սիրույդ,
Եվ կանթեղին մեջ, յուղի տեղ,
Հոսեցուցի կյանքըս պուտ-պուտ։

Հոն, խորանին մեջ հոգիիս,
Ժամանակե ի վեր անհուշ,
Գամված է քու, ո՜վ պաշտելիս,
Քու ոսկեգիծ պատկերն անուշ։

Այդ պատկերին առջև ահա,
Որ հրեշտակի ունի անուն,
Սիրույս կանթեղը կմխա
Բոցով մը փոքր ու պլպլուն։

Իմ մարմնիս թաց սպունգեն
Քամված կյանքը երբ որ ցամքի՝
Սիրույս կանթեղն ալ այն ատեն,
Լոկ այն ատեն մարի՜ պիտի։
Аватара пользователя
Армине (Автор темы)
Супермодератор
Супермодератор
Информация: Показать детали

Վահան Թեքեյան

Сообщение:#9  Сообщение Армине » 03 окт 2008, 19:44

Մահերգ նահատակաց


Անոնց համար որ ինկան
Ըզմեզ ազատ ուզելով՝
Սրտերը մեր քովե քով
Կ'ըլլան այսօր մեկ խորան։

Անոնց հոգվոյն պաշտամունք
Մեր մեն մի խոհն է հիմա,
Դեպի անոնց կ'ամբառնայ
Մեր յոյսն ու սերն իբրեւ խունկ

Եվ մեր ցավի սըկիհեն
Անոնց մարմինն ու արյունն
Իբր անսահման սրբություն
Մենք կ'ընդունինք սրբօրեն։
Аватара пользователя
Армине (Автор темы)
Супермодератор
Супермодератор
Информация: Показать детали

Վահան Թեքեյան

Сообщение:#10  Сообщение Армине » 03 окт 2008, 19:45

Քեզմե ոչինչ


Քեզմե ոչինչ, ինձմե՝ ամեն բան, ամեն․
Քեզմե միայն խաղաղություն, լռություն,
Մինչ իմ սրտիս մեջ ժպիտներ կիսարթուն՝
Դատապարտված, նորեն մահվան կսպասեն․․․

Դուն չես գիտեր, ի՞նչպես գիտնալ դուն կըրնաս,
Թե ինձ համար շատ ավելին ես քեզմե,
Իմ կարոտս ես, որ զիս մեղմիվ կսփոփե,
Իմ մթությունս, որ իբրև լույս կիջնե վրաս․․․

― Ո՛վ սերըդ իմ, մինակ, առանց վայելքի,
Եվ փոքրագույն առանց հույսի մը անգամ,
Մահվան արև, որ հոգվույս դեմ կծագի․․․

Ի՜նչ փույթ․ նորեն ես ընդառաջ քեզ կուգամ
Ու կխնդրեմ, ես կխնդրեմ այս միայն,
Որ իմ սրտիս միշտ ցանկալի պահես զայն․․․։
Аватара пользователя
Армине (Автор темы)
Супермодератор
Супермодератор
Информация: Показать детали



Вернуться в Բանաստեղծություններ



 


  • Похожие темы
    Комментарии
    Просмотры
    Последнее сообщение